W dniu 12.12.2012 odbyło się tradycyjne Spotkanie Opłatkowe uczelni wyższych. W tym roku, gospodarzem wydarzenia był Uniwersytet Pedagogiczny. Na spotkanie przybyli rektorzy. dydaktycy, pracownicy oraz studenci krakowskich uczelni. Dobre towarzystwo było podstawą mile spędzonego czasu wśród świątecznej muzyki i tradycyjnych potraw.
Projekt jest współfinansowany ze środków Gminy Miejskiej Kraków.
Cechą charakterystyczną rodzimego systemu edukacji jest niedopasowanie struktury kształcenia do potrzeb nowoczesnego rynku pracy. Szkoły wyższe „produkują” absolwentów legitymujących się wykształceniem ogólnym, ci natomiast z punktu widzenia pracodawców są nie są wcale atrakcyjni. Absolwent z niepełnosprawnością najczęściej musi dodatkowo wykazać się lepszymi kwalifikacjami niż jego pełnosprawny kolega. W innym przypadku pozostaje mu podjąć pracę poniżej swoich kwalifikacji lub za niższym wynagrodzeniem. Rozwiązaniem tej sytuacji mogą być specjalistyczne programy pro zawodowe wyrównujące szanse ON na rynku pracy.
Istnieje dodatnia korelacja pomiędzy poziomem posiadanego wykształcenia a współczynnikiem aktywności zawodowej. Osoby z wykształceniem co najmniej średnim cechują się największą aktywnością zawodową aniżeli osoby z wykształceniem podstawowym lub zawodowym. Z roku na rok mamy do czynienia ze stopniowym wzrostem odsetka osób niepełnosprawnych wśród wszystkich legitymujących się dyplomem uczelni wyższych. Mimo to ON wciąż są znacznie gorzej wykształcone niż osoby sprawne. W roku 2011 zaledwie 9,4% ON w wieku produkcyjnym mogło pochwalić się wyższym wykształceniem. Dla porównania wśród osób sprawnych odsetek ten był blisko 2 i pół razy wyższy. Podobnie niewesoło wygląda sytuacja zatrudnienia ON. Według danych BAEL za II kwartał 2012 wynika, iż w skali kraju stopa bezrobocia wyniosła 9,9% a wśród ON sięgnęła 15,2%.
Tajemnicą poliszynela jest to, iż uczelnie wyższe nie przygotowują w dostateczny sposób swoich absolwentów do warunków panujących na rynku pracy. Niepełnosprawni absolwenci w oczach pracodawców znajdują się w gorszej pozycji niż osoby zdrowe z podobnymi lub nawet niższymi kwalifikacjami. Przyczyny takiego stanu rzeczy można mnożyć – pokutują tu m.in.: niewiedza pracodawców na temat możliwości pracy ON, niechęć do zatrudniania ON wynikająca z obawy o częste absencje, ograniczenia w wykonywaniu zadań wymagających mobilności, konieczność dostosowania miejsca pracy i ponoszenia wydatków na modernizacje infrastruktury. W parze z tym idzie brak informacji o realnych profitach płynących z zatrudniania ON, w szczególności finansowych związanych ze stosowaniem PFRONowskiego Systemu Obsługi Dofinansowań i Rozliczeń (SODiR). Dobrym lekarstwem na taki stan rzeczy może być realizacja krajowych jak i unijnych projektów nakierowanych na wzrost kompetencji i aktywizację zawodową studentowi i absolwentów z niepełnosprawnością. Dodatkowe specjalistyczne kwalifikacje i ukończone kursy kompensują te nierówności podnosząc szanse niepełnosprawnego kandydata na zdobycie pracy. Problem w tym, że tego typu działania są bardzo kosztowne.
Taniej nie znaczy lepiej
Kłopot w tym, że projekty skierowane do niepełnosprawnych studentów wymagają znacznie dłuższego, zróżnicowanego a przez to bardziej kosztownego wsparcia aniżeli projekty zmierzające do aktywizacji osób o zawodowym profilu wykształcenia, przygotowujących do wykonywania prac fizycznych. Dodatkowo, działania skierowane do studentów uczelni technicznych, menadżerskich, związanych z nowoczesnymi technologiami i gałęziami przemysłu wymagają dużych nakładów finansowych i zaplecza merytorycznego. W połączeniu z pokutującym w społeczeństwie stereotypem mówiącym, że samo ukończenie studiów gwarantuje pracę, a studenci to uprzywilejowana grupa społeczna (ze względu na system świadczeń socjalnych, stypendialnych i programów pomocowych), której nic więcej do szczęścia nie potrzeba dysponenci środków poddają pod wątpliwość celowość realizacji tak kosztownych programów. Rzeczywistość wygląda jednak z goła inaczej. Świadczenia pobierane przez studentów nabrały w dużej mierze charakteru socjalnego, wykorzystywane są nierzadko m.in. w celach rehabilitacyjnych i transportowych nie zaś zgodnie z przeznaczeniem – na zdobywanie wiedzy i podnoszenie kompetencji. Niekiedy „skutkiem ubocznym” otrzymywania świadczeń finansowych jest „zatrzymywanie” ON na studiach powodując wydłużanie toku edukacji i niechęć do podjęcia pracy.
Kierunek: praca – to się opłaca
Inwestycja w studentów i absolwentów z niepełnosprawnością niesie za sobą rozliczne korzyści: projekty podwyższają nie tylko „twarde” kompetencje zawodowe, ale co równie istotne – świadomość i pewność własnych umiejętności. Zwiększa to prawdopodobieństwo wejścia na rynek pracy osoby niepełnosprawnej zmniejszając jednocześnie zagrożenie wykluczeniem społecznym i zawodowym. Społeczeństwo jako całość także odnosi wymierne korzyści wynikające z „płynnego” przejścia studentów niepełnosprawnych na rynek pracy. Absolwent, który zaraz po ukończeniu edukacji znajdzie zatrudnienie nie będzie musiał korzystać ze świadczeń socjalnych, a tym samym nie zacznie przyzwyczajać się do życia na koszt państwa. Zyski z inwestycji w studentów w ostatecznym rozrachunku trafią do naszych portfeli.Innym aspektem uzasadniającym ponoszenie tego typu nakładów jest przygotowywanie absolwentów do konkurowania o stanowiska menadżerskie i kierownicze. Są to działania kosztowne, ale w dłuższej perspektywie przyniosą realne korzyści. Wzrost liczby osób niepełnosprawnych na stanowiskach kierowniczych może zwiększyć odsetek zatrudnienia ON na niższych szczeblach, przełamując jednocześnie obawy pracodawców. Umiejętność obsługi SODiR i rozliczenia własnego wynagrodzenia przez potencjalnego kandydata do pracy zaważyć może na jego zatrudnieniu, a w perspektywie kolejnych ON. Równie ważne są kompetencje interpersonalne, wiedza z zakresu prawa pracy, zarządzania, rozwiązywania konfliktów czy umiejętności pracy w grupie. Aby szkolenia skierowane do studentów i absolwentów przyniosły spodziewane rezultaty powinny cechować się dobrą jakością i wysokim stopniem specjalizacji, o wiele wyższym niż te, które oferują zarejestrowanym osobom instytucje rynku pracy. WUPy i PUPy kierują swoją ofertę przede wszystkich do osób z wykształceniem ogólnym lub zawodowym (kursy spawaczy, operatorów wózków widłowych itp.). Klientem tych właśnie instytucji stanie się niepełnosprawny absolwent uczelni wyższej jeżeli w odpowiedni sposób nie „sprzeda” swojej kandydatury podczas rozmowy z pracodawcom. Tego właśnie uczą projekty skierowane do studentów niepełnosprawnych. Oprócz tego beneficjenci projektów pro zawodowych podczas szkoleń mogą korzystać z pomocy asystentów ON, w tym przede wszystkim usług tłumaczy języka migowego, co w wielu innych przypadkach byłoby dla nich nieosiągalne. Z tych właśnie powodów uczelnie wyższe, organizacje pozarządowe oraz szeroko rozumiane środowisko działające na rzecz ON powinno kłaść szczególny nacisk na dysponentów środków publicznych, aby te dostrzegły realne problemy oraz wysoki potencjał niepełnosprawnych studentów i absolwentów uczelni wyższych.
DOBRE PRAKTYKI
Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie wraz Fundacją Instytut Rozwoju regionalnego od 2010 roku wspólnie realizują projekt pro zawodowy „Indywidualna Praca z Coachem”. Od 1 kwietnia 2012 do 31 marca 2013 we współpracy z Uniwersytetem Pedagogicznym odbywa się IV etap projektu.
W chwili obecnej wsparcie otrzymuje 80 studentów, świeżo upieczonych absolwentów i doktorantów tychże uczelni z różnym stopniem i przyczyną niepełnosprawności (we wcześniejszych etapach odpowiednio: I – 21 beneficjentów z AGH i Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, II – 30 beneficjentów z AGH, III – 65 beneficjentów z AGH i UP). Projekt został opracowany z myślą o jak najbardziej zindywidualizowanym podejściu do każdego uczestnika, dając mu możliwość realizacji własnych planów zawodowych zwiększając jednocześnie szanse na rynku pracy. Udział w projekcie stwarza możliwość rozwoju pro zawodowego poprzez realizacje specjalistycznych kursów, szkoleń uzupełniających i wykraczających poza kierunek studiów, na które studenci z reguły nie mogliby sobie pozwolić. Wyznaczenie i realizacja każdej indywidualnej ścieżki prowadzącej do realizacji celu zawodowego odbywa się pod okiem coacha. Pełni on funkcję przewodnika: motywuje, wspiera i udziela niezbędnych wskazówek. Stale do dyspozycji uczestników są doradcy zawodowi i psychologowie i trenerzy mający wieloletnie doświadczenie w pracy z ON. Formuła projektu mobilizuje do mobilności geograficznej związanej z uzyskaniem zatrudnienia. Do standardowych działań należy wsparcie asystentów ON, w tym, tłumaczy języka migowego. Dla osób gotowych zmienić miejsce zamieszkania w celu poszukiwania pracy przewidziane zostało zabezpieczenie finansowe pozwalające na uzyskanie zakwaterowania w pierwszym i zarazem najtrudniejszym okresie zatrudnienia. Dla beneficjentów wiążących swoją przyszłość z wąskimi i niszowymi zagłębiami gospodarki, które w chwili obecnej wyprzedzają ofertę konwencjonalnych firm szkoleniowych – przeznaczone zostały środki pokrywające udział w konferencjach i seminariach.
Efektywność prowadzonych działań najlepiej obrazują statystyki zatrudnienia beneficjentów biorących udział w zakończonym niedawno III etapie projektu. Aż 10 osób spośród wszystkich 65 beneficjentów uzyskało zatrudnienie w formie umowy o pracę w czasie trwania etapu. Wskaźnik ten jest szczególnie satysfakcjonujący z uwagi na fakt, iż znaczący odsetek uczestników projektu stanowili studenci II i III roku studiów, którzy dopiero zaczynają myśleć poważnie o własnej karierze zawodowej.
Anna Lulek (AGH)
Ubiegłoroczna nowelizacja Ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym przełamała niektóre bariery instytucjonalne utrudniające osobom niepełnosprawnym zdobycie dyplomu uczelni wyższej. Niestety, aby słuszne intencje ustawodawcy przyniosły realną poprawę funkcjonowania osób niepełnosprawnych niezbędne są adekwatne zmiany w systemie finansowania szkolnictwa.
Nowelizacja zmieniła przedmiot dotychczasowej dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z „kształcenia i rehabilitacji leczniczej studentów niepełnosprawnych” na „zadania związane ze stwarzaniem studentom i doktorantom, będącym osobami niepełnosprawnymi warunków do pełnego udziału w procesie kształcenia”. Oznacza to, iż zgodnie z postulatami środowiska zaangażowanego w prace legislacyjne do grona uprawnionych beneficjentów dotacji dołączyli doktoranci. Równocześnie z ustawy zniknęła możliwości finansowania jakikolwiek wydatków związanych z rehabilitacją leczniczą. Zakup sprzętu leczniczego, wynagrodzenie pracy fizjoterapeutów czy organizacja wyjazdów rehabilitacyjnych nie mogą być obecnie finansowane ze środków dotacji.
Dwie dotacje czy jedna?
Począwszy od roku 2007 środki ministerialne na kształcenie osób niepełnosprawnych otrzymywały wyłącznie uczelnie publiczne. Od 1 stycznia 2012 roku w konsekwencji zmian w ustawie analogiczna dotacja przewidziana została również dla uczelni niepublicznych. Idea ustawodawcy mająca na celu zwiększanie dostępu do edukacji na poziomie wyższym wzbudziła jednak bardzo wiele kontrowersji w środowisku przedstawicieli uczelni publicznych. I tu pojawia się problem dotyczący kwoty, jaką Ministerstwo Finansów przeznaczyło na dotację do podziału pomiędzy upoważnione uczelnie. Nie podejmując konsultacji społecznych doprowadzono do sytuacji, gdy obydwa przepisy (dotyczący dotacji dla uczelni publicznych oraz dotacji dla uczelni niepublicznych) odwołują się do tych samych środków finansowych. Od początku funkcjonowania dotacji, z roku na rok kwota środków przypadająca na pojedynczego studenta proporcjonalnie malała. Wynikało to ze stałego wzrostu liczby studentów niepełnosprawnych. Kwota zarezerwowana budżecie państwa na ich kształcenie w pozostawała zaś niezmienna. W tym roku, kiedy przepisy finansowe znowelizowanej ustawy zaczęły obowiązywać a do grona beneficjentów dołączyło przeszło 11 tysięcy studentów i doktorantów uczelni niepublicznych – kwestorzy i pełnomocnicy ds. ON poczuli grozę sytuacji. Uczelnie poznały wysokość przyznanych im środków. Wśród „starych” beneficjentów dotacji znaleźli się tacy, dla których naliczona na podstawie algorytmu pula środków skurczyła się o blisko połowę w stosunku do lat wcześniejszych. Kalkulacje wykonane przez Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych AGH w Krakowie na podstawie szacunkowych danych statystycznych pozwalają na chłodną ocenę aktualnej sytuacji (MNiSW nie podało do wiadomości przedstawicieli środowiska akademickiego dokładnych danych statystycznych na temat liczby studentów niepełnosprawnych będącej podstawą naliczania dotacji dla poszczególnych uczelni). Z szacunków wynika, iż od początku funkcjonowania dotacji liczba osób niepełnosprawnych w uczelniach uprawnionych do otrzymywania dotacji wzrosła niemal dwu i pół krotnie. Pomimo zdecydowanego wzrostu liczby beneficjentów środków przeznaczonych na ten cel nie zwiększono (uwzględniono jedynie wskaźnik inflacji – po raz pierwszy od momentu ustanowienia dotacji). W konsekwencji dało to przeszło dwukrotny spadek średniej kwoty dotacji przeznaczonej na jedną osobę. W ostatecznym rozrachunku brak adekwatnych zmian w systemie finansowania najdotkliwiej odczuły te uczelnie, które najefektywniej wydatkowały dotychczasowe środki intensywnie wspierając swoich studentów.
Pustki w kasach i co dalej?
Aby w znowelizowana ustawa mogła być realizowana sposób właściwy i zgodny z zamierzeniem ustawodawcy niezbędne jest zwiększenie puli środków przeznaczonych na dotację. Nie stanie się to bez silnego zaangażowania środowiska akademickiego, organizacji pozarządowych działających na rzecz ON, dobrej współpracy z MNiSW, Rzecznikiem Praw Obywatelskich oraz wspólnych, intensywnych nacisków na Ministerstwo Finansów. Część działań została już zainicjowana, m.in. powołaniem grupy roboczej podczas ubiegłorocznej konferencji „Pełno(s)sprawny Student” organizowanej przez Fundację Instytut Rozwoju Regionalnego, spotkania przedstawicieli uczelni, w tym Andrzeja Wójtowicza (BON AGH) z Rzecznikiem Praw Obywatelskich Ireną Lipowicz i Wiceminister Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Darią Lipińską-Nałęcz. Przygotowano również wspólne stanowisko uczelni wyrażone w piśmie do MNiSW przekazanie do wiadomości m.in. Prezesa Rady Ministrów, Ministra Finansów, Przewodniczącego sejmowej Komisji Finansów i Pełnomocnika Rządu ds. ON.
Anna Lulek (AGH)
Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z ósmym numerem naszego „Semestralnika”! Jest on dostępny bezpłatnie w siedzibach redakcji oraz w formie elektronicznej – PDF oraz DOC. Możliwy jest również wydruk brailowski – wystarczy kontakt z nami!
Prezydent Bronisław Komorowski 6 września ratyfikował uroczyście Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Podkreślił, że to ważny dokument nie tylko dla osób niepełnosprawnych, ale dla wszystkich Polaków, stanowi także wyzwanie do podejmowania dalszych zmian. Konwencja wyznacza kierunki w jakim musi podążać prawodawstwo dotyczące osób niepełnosprawnych.
Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, została sporządzona w Nowym Jorku 13 grudnia 2006 r. Jest to pierwszy międzynarodowy akt prawny, który w sposób kompleksowy odnosi się do praw osób niepełnosprawnych. Jego ideą jest zapewnienie pełnego i równego korzystania z praw i podstawowych wolności człowieka wszystkim osobom niepełnosprawnym na równi z innymi.
Konwencja przynosi zupełnie nową dla polskiego prawodawstwa definicję niepełnosprawności. Do tej pory w Polsce funkcjonowało ich kilka, jednak aby móc korzystać z uprawnień przysługujących osobie niepełnosprawnej trzeba było posiadać aktualne orzeczenie o niepełnosprawności.
Nie wszystkie prawa zapisane w Konwencji będą tak samo brane pod uwagę jak w innych krajach. Polska bowiem skorzystała z możliwości złożenia zastrzeżeń do dokumentu. I tak państwo polskie zastrzegło, że zapisów Konwencji nie można interpretować jako przyznające kobietom niepełnosprawnym prawo do aborcji. Dodatkowo do czasu zmiany przepisów osoby niepełnosprawne umysłowo (chorujące psychicznie lub z niepełnosprawnością intelektualną) będą musiały mieć sądowa zgodę na małżeństwo. Polska zarezerwowała sobie także prawo do utrzymania przepisów o ubezwłasnowolnieniu.
Ratyfikacja Konwencji ONZ nakłada na Polskę obowiązek usuwania barier, które napotykają osoby niepełnosprawne w realizacji swoich praw. Państwa sygnatariusze tego dokumentu są bowiem zobowiązane do podjęcia wszelkich działań na rzecz urzeczywistniania postanowień Konwencji, monitorowania ich realizacji, a także upowszechniania jej zapisów w świadomości obywateli, także obywateli niepełnosprawnych. Dzięki temu możliwa będzie identyfikacja problemów, a także usuwanie przeszkód rzeczywistych i mentalnych, które stają na drodze realizacji praw osób niepełnosprawnych. W konwencji znajdują się również zapisy dotyczące dostępu osób niepełnosprawnych do szkolnictwa wyższego.
Konwencja nie bez przyczyny odnosi się do pełnego prawa uczestnictwa osób niepełnosprawnych w procesie kształcenia na poziomie szkolnictwa wyższego. Dostęp ten jest nadal utrudniony, głównie ze względu na bariery mentalne i brak świadomości w zakresie specyficznych potrzeb osób niepełnosprawnych. Punkt 5 artykułu 24 bardzo wyraźnie i wprost zaznacza, że „Państwa Strony zapewnią, że osoby niepełnosprawne będą miały dostęp do powszechnego szkolnictwa wyższego (…)”. Punkt 4 dostarcza rozwiązania podstawowego problemu, czyli profesjonalnego przygotowania „specjalistów i personelu pracujących na wszystkich szczeblach edukacji”. Zgodnie z treścią Konwencji szkolenia tego typu powinny obejmować „wiedzę na temat problemów niepełnosprawności i korzystanie ze wspomagających (augmentatywnych) i alternatywnych sposobów, środków i form komunikacji, technik i materiałów edukacyjnych, w celu wspierania osób niepełnosprawnych”.
Nie bez znaczenia dla codzienności uczelnianej są także zapisy dotyczące aktywizacji zawodowej (art. 27) studentów. W programach, prowadzonych między innymi przez Uczelniane Biura Karier, uwzględnianie potrzeb studentów niepełnosprawnych przestaje być fakultatywne. Uczelnie podejmujące aktywność w tym obszarze zmuszone są zadbać by studenci niepełnosprawni mieli pełny i równy dostęp zarówno do poradnictwa zawodowego, jak i usług pośrednictwa pracy.
Z kolei artykuł 30 nakłada kolejny obowiązek na jednostki uczelniane, odpowiedzialne za organizację zajęć sportowych. Obowiązek dostosowania klasycznych zajęć wychowania fizycznego, stanowiących element kształcenia, wynika z podstawowych zasad, prezentowanych powyżej. Z tego zapisu wynika jednak, że również uczelniane kluby sportowe powinny zostać dostosowane do potrzeb studentów niepełnosprawnych.
Uczelnie powinny również, jako instytucje o szczególnej roli społecznej, brać udział w budowaniu świadomości i poszerzaniu wiedzy na temat osób niepełnosprawnych, ich uprawnień i potrzebie pełnej integracji w trybie ciągłym (np. wspieranie tożsamości językowej społeczności osób głuchych). Trudno tę rolę przecenić, warto o niej często i głośno mówić, by uczelnie aktywnie właczyły się w proces tworzenia świadomości znaczenia Konwencji dla codziennego funkcjonowania społeczeństwa polskiego.
Od 30 września Fundacja Aktywnej Rehabilitacji prowadzi kampanię informacyjną w imieniu PFRON dotycząca skutków wprowadzenia Konwencji. Inauguracja odbyła się na Stadionie Narodowym w Warszawie. W ramach akcji powstały 4 ulotki zawierające skrótowe informacje na temat nowego prawa („Konwencja”; „Godność i wolność”; „Równość i niedyskryminowanie”; „Dostępność i uczestnictwo”). Materiały dostępne są na stronie www.far.org.pl. Z kolei w Gdyni w ramach akcji powstały w różnych miejscach ciekawe murale przedstawiające osoby niewidzące, głuchonieme, niepełnosprawne ruchowo oraz osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Kampania zaplanowana jest na trzy miesiące.
Do osób niepełnosprawnych zaliczają się osoby, z długotrwałą obniżoną sprawnością fizyczną, umysłową, intelektualną lub sensoryczną, która w interakcji z różnymi barierami może ograniczać ich pełne i efektywne uczestnictwo w życiu społecznym na równych zasadach z innymi obywatelami.
art. 1 Konwencji
Państwa – Strony zagwarantują osobom niepełnosprawnym dostęp do szkolnictwa wyższego, zawodowego, edukacji dorosłych i kształcenia ustawicznego bez dyskryminacji i na równych zasadach z innymi obywatelami. W tym celu, Państwa – Strony zagwarantują racjonalne dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych.
art. 24 ust. 4 Konwencji
Konwencja została zatwierdzona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 13 grudnia 2006 roku i weszła w życie 3 maja, dwa lata później. Unia Europejska jako związek państw przystąpiła do Konwencji 23 grudnia 2010 roku. Do tej chwili Konwencję ratyfikowało 119 państw, a jej sygnatariuszami, czyli tymi, które wyraziły chęć podpisania są 153 państwa.
Piotr Pawłowski (FIRR)
Dwadzieścia trzy uczelnie, pięćdziesięciu pięciu uczestników, cztery dni, 200 metrów nad Krakowem, 10-minutowe mecze koszykówki na wózkach i całe mnóstwo wrażeń, a do tego po raz 9 – inaczej, ciekawiej, bardziej intensywnie!
Po raz dziewiąty już, w pierwszy lipcowy weekend (6-9.07.2012 r.) do Krakowa zjechali się studenci niepełnosprawni z całej Polski, by wziąć udział w Ogólnopolskim Spotkaniu Studentów Niepełnosprawnych. Reprezentowaliśmy 23 uczelnie ( w tym 19 spoza Krakowa!). Spotkanie to organizują Zrzeszenia Studentów Niepełnosprawnych krakowskich uczelni. W tym roku, po raz kolejny głównym koordynatorem było Zrzeszenie Akademii Górniczo-Hutniczej, a współorganizatorami Zrzeszenia Uniwersytetu Ekonomicznego, Pedagogicznego i Politechniki Krakowskiej.
I like to move it!
Tematyką tegorocznego Spotkania był “Sport Osób Niepełnosprawnych”. Reprezentanci każdej uczelni przygotowani prezentację na temat zajęć sportowych, z których mogą korzystać studenci niepełnosprawni, jak też na temat własnych doświadczeń i zmagań sportowych. Dowiedzieliśmy się sporo o alternatywnych sposobach zaliczania w-fu,
o dodatkowych zajęciach m.in. jazda konna, kurs tańca, jak też o wycieczkach górskich. Była to okazja, by zaczerpnąć z doświadczenia innych i zacząć wdrażać nowe pomysły we własnym środowisku.
Zmagań czas
Sobotnie popołudnie, spędzone na hali Studium Wychowania Fizycznego i Sportu, było spocone!;) Uczestnicy wsiadali na wózki i rozgrywali mecze koszykówki. Inni w tym czasie próbowali swoich sił w szermierce, też na wózkach. „Te zajęcia sportowe pokazały, że nie tak łatwo jest uprawiać sport jeżdżąc na wózku, ale nie jest to niemożliwe, w myśl „jak się czegoś mocno pragnie, to można wszystko osiągnąć”” – przyznaje Emil z Politechniki Częstochowskiej. Zwycięscy uczestnicy wrócili do domów z gadżetami krakowskich uczelni.
Wisienka na torcie
Zielona trawa, błękit nieba, słońce i … Błonia! Uczestnicy OSSN-ów w niedzielę mieli okazję uczestniczyć (po raz pierwszy!) w jedynym tego typu wydarzeniu w Polsce – w Pikniku Lotniczym, podczas którego odbywały się tandemowe skoki spadochronowe osób niepełnosprawnych. Niektórzy mogli podziwiać Kraków podczas lotu helikopterem,
a każdy mógł zapoznać się z atrakcjami oferowanymi przez różne stanowiska związane
z niepełnosprawnością. Można było napisać coś w Brajlu, zamigać, pokonać tor przeszkód na wózku czy też z białą laską, przejechać się handbikem, a tym samym zbierać punkty
wymieniać je na napoje, lody, słodycze, karkówkę, a co więcej – brać udział w konkursie na skok spadochronowy! Jedna z uczestniczek – Kasia z Politechniki Częstochowskiej, zachęciła sporo osób, by włączyli się do zabawy i tym samym pomogli jej w konkursie.
I udało się – Kasia wygrała skok! Chłopcy zaś wykazali się wiedzą lotniskową i wygrali darmowe zwiedzanie lotniska Balice w wybranym przez nich terminie. „Ten Piknik to taka wisienka na torcie całego Spotkania” – podsumowuje Iwona z Politechniki Krakowskiej.
Z ekranu na scenę…
W planie na poniedziałkowe przedpołudnie było tajemnicze spotkanie z Gościem. Owym Gościem była Katarzyna Rogowiec, dwukrotna mistrzyni paraolimpijska z Turynu (2006)
w biegach narciarskich. Opowiadała nam o swoich doświadczeniach, o zawodach, przygotowaniach do nich. Podzieliła się również wrażeniami z wyprawy trekkkiggowej na Kilimandżaro w 2008 roku, mówiła o tym, jak pokonywać własne słabości i mobilizować się (Temat motywacji przybliżył nam też pan Janusz Grząśko z Centrum Karier AGH). Niesamowite było to, że najpierw, w sobotę, Sylwek z Uniwersytetu Marii-Cure Skłodowskiej w Lublinie (wielki fascynat sportu!) Opowiadał o niepełnosprawnych sportowcach, w tym o Kasi, a potem w poniedziałek uczestnicy poznali ją osobiście! Radość w oczach Sylwka nie do opisania;)
Inaczej, bo…
„To Spotkanie różniło się od poprzednich, gdyż oprócz wykładów i spotkań dyskusyjnych był też czas na sportową rywalizację” – opisuje Emil z Politechniki Częstochowskiej. Każdy mógł spróbować i wykazać się w sportach na wózkach. Niektórzy mieli okazję przelecieć się helikopterem, a jeszcze inni wygrać skok spadochronowy czy też zwiedzanie lotniska. Tego wcześniej nie było! W relacji z OSSNów w tamtym roku napisałam: „Może następnym razem poobserwujemy z lotu ptaka?” Nie przypuszczałam, że tak faktycznie się stanie. Piknik był przełożony na ten termin właśnie z powodu niekorzystnych warunków atmosferycznych w maju. Nic nie dzieje się bez przyczyny. Skorzystaliśmy też
z ankietowych wypowiedzi uczestników poprzednich spotkań. Zaaranżowaliśmy piątkowy wieczór integracyjny, grając w „Zgadnij kto”. Mieliśmy na plecach przyczepione karteczki
z różnymi postaciami i naszym zadaniem było zadawanie pytań innym, tak byśmy byli w stanie zgadnąć, kim jesteśmy. Niektórym szło to szybko, inni sporo się nagłówkowali. Nie każdy musi przecież kojarzyć Nicole Kidman czy też Tabalugę. Spotkanie trwało też dłużej! Wcześniej spotykaliśmy się w piątkowy wieczór, a kończyliśmy na niedzielnym obiedzie. Teraz zakończyliśmy poniedziałkowym południowym panelem dyskusyjnym.
Integracja!
Ogólnopolskie Spotkanie Studentów Niepełnosprawnych to przede wszystkim okazja do wymiany doświadczeń i integracji! Już podczas pierwszych rozmów okazuje się, kto wcześniej brał udział w podobnych spotkaniach, konferencjach, kto kogo zna i czym się interesuje. Rozmowom w kuluarach nie ma końca. W jednym pokoju gromadzi się większość, rozmawiamy, opowiadamy, żartujemy, gramy (hitem – kalambury!). Był też czas na tańce (a wcześniej kibicowanie polskim siatkarzom) i śpiewy przed klubem. Ukazywały się różne talenty – wokalne, taneczne, w skojarzeniu kolejnych piosenek. W pamięci pozostanie kilka historii (myślę, że legendarnych wręcz ;)), w albumie pamiątkowe zdjęcia, na Facebooku nowe znajomości i wpisy, zaproszenia na kolejne konferencje.
Hasło „Dwie Sprawy” na twarzy każdego uczestnika 9 OSSN-ów wywołuje uśmiech, prawda? Myślę, że przyszli uczestnicy też poznają tę historię. Wystarczy tylko przyjechać do Krakowa!;) Ja też nam swoje „dwie sprawy”. Po pierwsze – to ludzie tworzą ten klimat. Dziękujemy Wam, że tak chętnie przyjeżdżacie do Krakowa i polecacie innym, że czerpiecie z naszego doświadczenia i sami też organizujecie. Dziękujemy pracownikom Biura ds. Osób Niepełnosprawnych AGH i Fundacji „Academica” za wszelką pomoc, rady i cierpliwość do nas;)
Po drugie – początkiem lipca 2013 odbędzie się jubileuszowe 10. Spotkanie! Już dziś myślimy nad planem, atrakcjami, prezentacjami. Bo z każdym rokiem podnosić trzeba poprzeczkę! Oczekiwania rosną 😉 Rezerwujcie czas! Zapewniam „It’s gonna be legen… wait for it… dary!”
W tym roku Kapituła Etapu Regionalnego konkursu „Lodołamacze” przyznała statuetkę Super Lodołamacza Uniwersytetowi Ekonomicznemu w Krakowie za szczególną wrażliwość społeczną i promowanie aktywności osób z niepełnosprawnością w różnych dziedzinach życia. Zdaniem kapituły działalność UEK na polu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób z niepełnosprawnością stanowi wzór godny naśladowania.
Lodołamacze to konkurs dla pracodawców wrażliwych społecznie organizowany przez Polską Organizację Pracodawców Osób Niepełnosprawnych. Ideą konkursu jest nagradzanie firm, instytucji i osób prywatnych wybitnie angażujących się w rozwiązywanie problemów osób niepełnosprawnych, tworzących nowe i coraz lepszej jakości miejsca pracy oraz dostrzegających sens i konieczność aktywizacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Konkurs składa się z dwóch etapów: regionalnego – wyłaniającego laureatów w poszczególnych regionach kraju, oraz centralnego – w którym finaliści walczą o laur Lodołamaczy 2012. Kategorie konkursu to:
Super Lodołamacz to tytuł dla najlepszego z najlepszych. Przyznając nagrody w tej kategorii Kapituła bierze pod uwagę w szczególności działalność instytucji, przedsiębiorców i osób w zakresie promowania aktywności osób niepełnosprawnych w różnych dziedzinach życia społecznego i zawodowego.
W czasie gali, która miała miejsce 10 września 2012 roku, Prof. UEK dr hab. Andrzej Chochół, Rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie odebrał statuetkę Super Lodołamacza przyznaną Uczelni w etapie regionalnym VII edycji konkursu LODOŁAMACZE.
Podczas swojego wystąpienia Rektor UEK podziękował za wieloletnie zaangażowanie
i aktywność Prof. UEK dr hab. Janinie Filek, Pełnomocnikowi Rektora UEK ds. Osób Niepełnosprawnych, zespołowi Biura ds. Osób Niepełnosprawnych UEK oraz Zrzeszeniu Studentów Niepełnosprawnych UEK.
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie został doceniony m.in. za:
Bardzo cieszymy się i jesteśmy dumni, że działania Uniwersytetu na polu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób z niepełnosprawnością zostały zauważone i docenione. Przy tej okazji dziękujemy wszystkim partnerom realizowanych przez naszą Uczelnię projektów.
Marzena Dudek
BON UEK
16 padziernika 2012 roku na terenie Ośrodka Szkoleniowo-Dydaktycznego WGGiOś w Miękini k/Krzeszowic odbyło się X Ognisko Integracyjne. Inicjatywa Ogniska sięga 2001 roku i jest doskonałym przyczynkiem do integracji środowiska akademickiego krakowskich uczelni oraz przedstawicieli instytucji państwowych i organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych.
ognisko w lesie
Ognisko Integracyjne tradycyjnie odbyło się w połowie października, w malowniczej miejscowości Miękinia, 30 km od Krakowa. Trzeba zaznaczyć, że tam znajduje się budynek Wydziału Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska.
Swoją obecnością zaszczycili nas obowiązkowo przedstawiciele władz AGH Tadeusz Lachowicz, Prorektor ds. Kształcenia prof. dr hab. Anna Siwik, Kierownik Biura ds. Osób Niepełnosprawnych mgr inż. Andrzej Wójtowicz oraz przewodnicząca Samorządu Studentów AGH Joanna Tarnowska. W gronie studentów znaleźli się także studenci z innych zaprzyjaźnionych krakowskich uczelni: Uniwersytetu Ekonomicznego, Uniwersytetu Pedagogicznego, Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Politechniki Krakowskiej. Pani Prorektor w swoim powitaniu przekonywał trochę onieśmielonych studentów o możliwych źródłach i formach pomocy dla nich. Dla studentów niedosłyszących powitanie tłumaczone było na język migowy.
Przy cieple płonącego ogniska, rytmach gitary i blasku księżyca uczestnicy miło spędzili czas. Organizatorzy zapewnili przeróżne przysmaki, takie jak pieczone kiełbaski, karkówkę, oscypki , zatem nikt nie mógł odjechać głodny.
Nawiązały się nowe znajomości, studenci starszych lat rozmawiali z pierwszakami o nauce, zdradzali im różne ciekawostki dotyczące studiów. Miejmy nadzieję, że choć trochę rozluźniło to atmosferę u najmłodszych.
Gazeta dostępna jest ZA DARMO w Biurach ds. ON i Zrzeszeniach uczelni wchodzących w skład redakcji. Dostępna jest również WERSJA ELEKTRONICZNA: na płytach CD oraz na naszej stronie internetowej (przystosowana też do potrzeb niewidzących). Możliwy jest również wydruk brailowski: wystarczy kontakt z nami!
